Heup
Anatomie van de heup
Het heupgewricht is een kogelgewricht en bestaat uit een bol en een kom. De kom wordt gevormd door het bekken. De bol is de kop van het bovenbeen, ook wel het femur genoemd. Een gezond heupgewricht wordt bedekt door kraakbeen welke ervoor zorgt dat de bol soepel in de kom kan bewegen. Rond de heupkom ligt een soort dichtingsring (labrum) die het oppervlak van de kom vergroot en de heup stabieler maakt.
Behandelingen
Wanneer denken aan een heupprothese?
Er wordt een heupprothese geplaatst wanneer de pijn en het ongemak ten gevolge van de slijtage (=arthrose) niet meer te combineren zijn met uw dagelijkse activiteiten en wanneer pijnstillers en infiltraties onvoldoende verlichting geven.
Vooraf
- Pre-operatieve raadpleging bij anesthesist, gekoppeld aan extra onderzoeken, zoals een ECG, bloedafname en/of cardiologisch nazicht.
- Bijkomende radiologie met speciale marker vóór de ingreep, om de prothese digitaal te kunnen inplannen.
- Neem contact op met de sociale dienst als u na de ingreep niet naar huis kan en naar een revalidatiecentrum wenst te gaan. Het is cruciaal om dit vóór de opname te regelen.
Infosessies over heupprothese (heupklas)
Maandelijks worden er gratis infosessies gegeven over het verloop van een totale heupoperatie, de voorbereiding thuis, uw opname en ontslag uit het ziekenhuis.
Uw opname
De opname gebeurt de dag voor de operatie of de dag van de operatie zelf. U dient vanaf middernacht nuchter te zijn. Dat wil zeggen dat u niet mag eten, drinken of roken. Op de dag van de opname dient u zich te melden aan de inschrijvingen in de hal van het ziekenhuis.

Röntgenfoto van een heup zonder slijtage

Röntgenfoto van een heup met slijtage
Hoe gaat de operatie in zijn werk?
De operatie duurt zelf ongeveer 1 uur en gebeurt via een algemene verdoving of via een ruggenprik (loco-regionale verdoving). Het voordeel van deze locale verdoving is dat de klassieke nadelen van een algemene verdoving zoals misselijkheid, spierpijn, vermoeidheid niet aanwezig waardoor de revalidatie sneller kan opgestart worden.
De heup wordt benaderd via de spiersparende anterieure toegangsweg. Deze heeft ertoe geleid dat het plaatsen van een kunstheup vandaag minder ingrijpend is dan voorheen. Patiënten zijn sneller thuis, hernemen sneller hun dagelijks activiteiten en kunnen sneller trachten te vergeten dat ze met een heupprothese rondlopen.
Bij de plaatsing van een totale heupprothese worden de zieke kop en kom vervangen. De chirurg zaagt de zieke kop van het dijbeen af en plaatst een nieuwe heupkop van keramiek aan een steel in het dijbeen. De zieke heupkom wordt uitgefreesd en u krijgt een nieuwe kom van keramiek en/of kunststof. Deze nieuwe kop en kom vormen samen een mooi glad gewricht, zodat u weer soepel kunt bewegen.
Het is afhankelijk van uw leeftijd en de kwaliteit van uw bot of we de prothese vastmaken met botcement of dat de prothese vanzelf vastgroeit. Voor het herstel maakt dit niet uit.
Na de operatie
Verzorging
U kunt uzelf wassen op bed, zo nodig met hulp van de verpleegkundige. Zodra u uit bed mag, kunt u zich zelfstandig gaan wassen bij de wastafel. U kunt douchen en de wond met douchepleister mag daarbij nat worden. Zeker in het begin is het aan te raden zittend te douchen, zo kunt u niet uitglijden.
Lopen
Terug op de kamer komt de kinesist langs om de eerste oefeningen in bed te doen. Als u zich goed voelt, mag u al de dag van de ingreep in de kamer stappen.
U kunt uw geopereerde heup met uw hele lichaamsgewicht belasten. In het begin is dit pijnlijk en uw heupspieren zijn soms nog niet sterk genoeg. Daarom maakt u in de eerste 2 weken gebruik van 2 krukken. De fysiotherapeut geeft u daarbij instructies en besteedt aandacht aan de manier waarop u loopt.
Als u oefeningen doet, verbetert de beweeglijkheid van uw nieuwe heup en worden uw spieren sterker. De fysiotherapeut leert u de oefeningen die u thuis zelf voortzet.
Vertrek uit het ziekenhuis
De meeste patiënten blijven 1 à 2 nachten in het ziekenhuis. Na uw verblijf in het ziekenhuis krijgt u een applicatie voor de computer of gsm. Hierbij worden dagelijks oefeningen aangeboden en wordt u direct gemonitord tijdens uw herstel. Het is via deze applicatie ook mogelijk in contact te komen met de chirurg waarbij ook de revalidatie op de voet wordt opgevolgd.
Bij ontslag krijgt u de volgende zaken mee:
- Controle afspraak op de polikliniek orthopedie na 6 weken
- medicatie
- Onstlagbrief voor de huisarts/verpleeghuis/revalidatieoord
- Voorschrift voor de kinesist thuis

Kijkoperatie van de heup
Artroscopie is een techniek die het kijken via kleine openingen in een gewricht mogelijk maakt. Dit gebeurt door middel van een camera en een videoscherm. De chirurg kan dan op die manier onderzoeken hoe het gewricht er vanbinnen uitziet. Deze operatie kan gebruikt worden om aandoeningen van het heupgewricht te behandelen waarbij nog geen of slechts in zeer geringe mate sprake is van artrose. De meest voorkomende indicaties zijn femoro-acetabulair impingement, letsels van het labrum, loose bodies (dit wil zeggen losliggende stukjes kraakbeen in het gewricht),..
Impingement of inklemmen van het heupgewricht is een aandoening die voornamelijk voorkomt bij jonge actieve personen. Deze aandoening wordt ook nog femoro-acetabulair impingement of FAI genoemd. Bij FAI zal bij het diep plooien van de heup een conflict ontstaat tussen de hals en de pan van het heupgewricht. Dit kan door zowel een afwijking thv de heupkop (CAM impingement) als ter hoogte van het bekken (pincerimpingement). … Deze kan op zijn beurt de aanleiding geven tot scheuren van het labrum en aantasting van het kraakbeen. Dit leidt tot liespijn bij bruuske bewegingen of tijdens het sporten. Zelden is er een klik voelbaar in de lies. De meest courante sporten waarbij FAI optreedt zijn voetbal, volleybal, ballet, hockey, gevechtssporten,.. Bij deze operatie wordt het overtollige bot weggenomen, het labrum hersteld of worden de losse fragmenten weggenomen indien het niet kan hersteld worden.
Bekkenosteotomie / heupdysplasie
Heupdysplasie is het resultaat van een groeistoornis waarbij een onvoldoende bedekking van de heupkop door de heupkom aanwezig is. Doordat de kom een abnormale vorm heeft zorgt dit ervoor dat het heupgewricht niet goed kan functioneren en leidt tot pijnklachten en vermoeidheidsklachten van de aangetaste heup. Door de relatieve overdruk hebben patienten met een dysplastische heup ook vaak een versnelde slijtage of arthrose van de heup. De klachten uiten zich door pijn in de lies door beginnende schade aan het heupgewricht of aan de buitenzijde van het bovenbeen als gevolg van de ongunstige biomechanica van dysplastische heupen ten opzichte van een normale heup.
Bij een vroegtijdige diagnose (na de geboorte) kan dit in de meeste gevallen eenvoudig behandeld worden met een apparaat (spreidbroekje), zodat tijdens de groei een normale ontwikkeling van de heupkom kan plaatsvinden. De behandeling kan op volwassen leeftijd kan conservatief zijn door medicatie, activiteitsaanpassing en kinésitherapie met vooral nadruk op spierversterkende oefeningen en rug bekken stabilisatie. Operatieve behandeling bestaat uit een corrigerende osteotomie (periacetabulaire osteotomie, waarbij het bekken rond de heupkom wordt gebroken en er een correctie wordt uitgevoerd van de positie van de heupkom over de heupkop). Dergelijke chirurgie bij jongvolwassenen is een technisch complexe ingreep met complicatie risico’s. Deze operatie kan overwogen worden indien de heup nog geen slijtage vertoont ten gevolge van de

Dr. Frederik Matthys
Specialisatie
Orthopedie en traumatologie in heupchirurgie.
+32 9 246 73 00
Buitenring Sint-Denijs 30
9000 Ghent