Kijkoperatie knie 

Wat is het 

De kijkoperatie of artroscopie is een type operatie waarbij we gebruik maken van een camera en speciale instrumenten om via (meestal twee) incisies (<1cm) vooraan op de knie de operatie binnenin het gewricht te kunnen uitvoeren. We spreken ook van sleutelgatchirurgie.

De beelden van de camera worden vergroot en doorgestuurd naar een beeldscherm. Op dat beeldscherm kunnen we de structuren in de knie in detail bekijken, zowel om een diagnose te stellen als om de knie te behandelen.

Letsels die we via kijkoperatie behandelen: 

• gescheurde stukken meniscus hechten of verwijderen; 
• kraakbeen bijwerken en herstellen;
• gewrichtsmuizen verwijderen;
• gescheurde kruisbanden herstellen;
• slijmvlies- en andere ontstekingen in de knie behandelen;
• plooien van het gewrichtskapsel verwijderen;
• knellende flarden van een gescheurde kruisband verwijderen;
• bloed en loszittende stukjes kraakbeen spoelen.

Behandelingen

1. Meniscus 

Een van de meest frequente redenen om een kijkoperatie van de knie te doen is een scheur in de meniscus. 

De meniscus is een kraakbeenachtige structuur die zich tussen het dijbeen en het scheenbeen bevindt. Elke knie bevat twee menisci: aan de binnenzijde (mediale meniscus) en aan de buitenzijde (laterale meniscus) (zie ‘anatomie van de knie’).

Een scheur in de meniscus komt meestal voor door de combinatie van een draaibeweging terwijl de knie plooit. Wanneer de meniscus scheurt, voelt u:

• lokale pijn ter hoogte van de meniscus; 
• soms een klikkend gevoel wanneer het gescheurde stukje ‘verspringt’ in het gewricht bij een draaibeweging;
• instabiliteit;
• blokkage van de knie, wanneer het gescheurde stuk gekneld raakt tussen het scheenbeen en het dijbeen;
• zwelling, wanneer het verspringen van het gescheurde stuk de knie irriteert.

Bovenaanzicht beiden meniscussen.

Daarbij komt dat de kwaliteit van de meniscus met de jaren vermindert. In een dergelijke ‘versleten’ meniscus kunnen scheuren optreden bij een minimaal trauma. 

Vermoeden we op basis van het eerste onderzoek dat er een scheur zit in de meniscus, dan vragen we meestal een Magnetic Resonance Imaging scan (MRI) aan voor we al dan niet tot een kijkoperatie overgaan.  

Indien mogelijk hechten we de meniscus tijdens de kijkoperatie, omdat de schokdemping in de knie zo maximaal bewaard kan blijven (zie ‘hechting meniscus’). 

Heeft de meniscus onherstelbare schade opgelopen, dan verwijderen we de scheur. In tegenstelling tot enkele jaren geleden, knippen we vandaag enkel het beschadigde deel van de meniscus weg. We bewaren de gezonde delen, zodat een groot deel van de schokdemping behouden blijft, en het risico op kraakbeenslijtage (artrose) zo klein mogelijk blijft. 

Een partiële meniscectomie, zoals deze ingreep genoemd wordt, is de meest uitgevoerde artroscopische ingreep ter wereld met gunstige resultaten voor meer dan 90% van de patiënten (zie ‘gedeeltelijke wegname meniscus’).

Verschillende types meniscusscheuren.

Beelden tijdens operatie: Linker afbeelding intacte meniscus; rechter afbeelding gescheurde meniscus.

2. Kraakbeen

De manier waarop we kraakbeenletsels behandelen, hangt af van het type beschadiging, en de grootteorde ervan: 

• graad 1: verweking van het kraakbeen;
• graad 2: fibrilatie, minder dan 50% van de dikte is aangetast;
• graad 3: meer dan 50% van de dikte is aangetast;
• graad 4: blootliggend bot.

We behandelen deze schade met één van deze drie technieken: 

1.Bijwerken van kraakbeen: we halen losliggende en onstabiele kraakbeenflappen weg; losliggend kraakbeen veroorzaakt vocht en ontstekingen in de knie.

2.Ice-picking: we prikken kleine gaatjes in het bot, deze worden microfracturen genoemd; op de plaats van een microfractuur worden de stamcellen in het bot gestimuleerd om littekenkraakbeen te produceren en de fractuur op te vullen. 

3.Thermale chondroplastie: we verhitten kraakbeenoppervlaktes om ze te egaliseren en te stabiliseeren we halen losliggende en onstabiele kraakbeenflappen weg; losliggend kraakbeen veroorzaakt vocht en ontstekingen in de knie

3. Kruisbanden

We herstellen voorste en achterste kruisbanden via een kijkoperatie (Zie ook ‘voorste kruisbandreconstructie’).

4. Gewrichtsmuizen 

Een gewrichtsmuis is een losliggend stukje kraakbeen of bot, dat klem raakt tussen botten, pezen en spieren. Deze gewrichtsmuizen kunnen blokkages veroorzaken, met ontstekingen en zwelling tot gevolg. We verwijderen deze fragmenten via een kijkoperatie.

5. Slijmvliesplooi 

Aan de voorzijde van de knie zit een slijmvliesplooi (plica), die ervoor zorgt dat het gewricht goed gesmeerd blijft. Door overbelasting van de knie, of als gevolg van een letsel, kan het weefsel geïrriteerd raken, wat leidt tot pijn en gevoeligheid. In sommige gevallen is het aangewezen om de slijmvliesplooi te verwijderen. Dat doen we via een kijkoperatie.

6. Ontstekingen in de knie 

Een ernstige ontsteking in de knie kunnen we behandelen via een kijkoperatie, waarbij we het ontstekingsweefsel verwijderen en de knie overvloedig spoelen. 

Revalidatie 

Fysiotherapie

In de dagen na de ingreep starten we met fysiotherapie. Hoe sneller u de beweeglijkheid en spierkracht terug kan opbouwen, hoe sneller de revalidatie zal gaan. 

In een eerste fase focussen we op het stimuleren van de bloedcirculatie en het controleren van de zwelling. Zo kan u een aantal momenten per dag besteden aan het bewust bewegen van voeten en tenen.

In een volgende fase werken we op het herwinnen van kracht, beweeglijkheid en mobiliteit. Vraag de fysiotherapeut/kinesist om specifieke oefeningen die u dagelijks thuis kan uitvoeren. Ook souplessefietsen op een hometrainer levert goede resultaten op. 

Activiteiten

Twee tot vier weken na de operatie mag u terug zwemmen (crawl) en fietsen. Na acht weken mag u beginnen lopen (joggen).  

Deze termijnen verschillen per patiënt en zijn afhankelijk van de bevindingen tijdens de operatie. We bespreken na de ingreep welke activiteiten u op welk tijdstip kan hernemen.